Projektowanie przestrzeni publicznych wiąże się najczęściej z przechodzeniem wielu długich i skomplikowanych procesów administracyjnych. Czas jaki musimy poświęcić od przyjęcia zlecenia do sporządzenia mapy do celów projektowych, zrobienia uzgodnień, po uzyskanie pozwolenia na budowę / zgłoszenia potrafi zniechęcić niejednego inwestora. W odpowiednim urzędzie konieczne jest złożenie rysunków i szkiców na mapie do celów projektowych wykonanych przez osobę posiadająca uprawnienia do projektowania, często trzeba dołączyć dodatkowo kilka uzgodnień. To wszystko bardzo długo trwa i w związku z tym też kosztuje, nie tylko pieniędzy ale i nerwów.

Coraz częściej zdarza się więc, że inwestorzy chcąc skrócić czas realizacji swojej inwestycji decydują się na wykorzystanie elementów małej architektury nie wymagających fundamentowania. Pozwala to na utworzenie przyjaznych miejsc w przestrzeni publicznej z ominięciem przeprowadzenia kosztownych i czasochłonnych procedur. Co dzięki temu możemy zyskać – sporo czasu!

Realizacje ze świata

Świetne przykłady możliwości jakie dają tymczasowe przestrzenie publiczne można zobaczyć na wielu realizacjach ze świata. Jednym z ostatnich projektów jest min. kolorowy tymczasowy plac zabaw w Moskwie. W projekcie wykorzystane zostały elementy zabawowe takie jak miejsca do wspinania się w postaci przestrzennych klocków, ramp i schodów, labirynty, piaskownice wypełnione kolorowym piaskiem czy basen z kulkami. Pojawia się także dużo architektury w postaci np. kolorowych siedzisk czy różnych donic z nasadzeniami bylin, traw z także drzew i krzewów. Projekt jest świetną inspiracją do wyjścia poza znaną stylistykę placów zabaw i zaproponowania czegoś bardziej odważnego.

Przestrzenie tymczasowe w naszej okolicy

Zarówno w Krakowie jak i na świecie pojawia się coraz więcej projektów, gdzie wykorzystywane są elementy nie związane na stałe z gruntem. Jest ku temu wiele przyczyn. Poza chęcią oszczędzenia czasu, miasta także chętnie stosują obiekty tymczasowe, aby urozmaicić czy ożywić znaną od lat mieszkańcom przestrzeń. Kto nie pamięta różowych huśtawek, które tak bardzo przypadły do gustu mieszkańcom?

My także chętnie wykorzystujemy elementy tymczasowe w naszych projektach. Korzystaliśmy z nich chociażby w projekcie skweru przy ul. Wieczystej czy modernizacji terenu przy Błękitku:

Błękitek

Teren zielony przy biurowcu od jakiegoś czasu wymagał modernizacji. Inwestor był zainteresowany odświeżeniem terenu, jednak nie chciał przechodzić żmudnego procesu administracyjnego. Z tego względu pojawił się pomysł zastosowania wolnostojących murków gabionowych pełniących także rolę siedzisk i stojaków rowerowych. Gabiony nawiązywały do części terenu już zagospodarowanego przy Błękitku. Uzupełniony o nową zieleń, teren zyskał nową jakość i może służyć jako miejsce odpoczynku dla osób czekających na tramwaj czy rowerzystów.

Skwer przy ul. Wieczystej

W projekcie terenu zielonego przylegającego do ul. Wieczystej i ul. Lema zdecydowaliśmy się na zastosowanie niefundamentowanych siedzisk. Betonowe kostki zostały rozmieszczone na trawniku, przy ścieżce natomiast zastosowano proste, prostopadłościenne siedziska betonowe. Teren skweru, podobnie jak otoczenie Błękitka, sąsiaduje z popularnym węzłem komunikacyjnym i jest użytkowane jako miejsce do krótkiego odpoczynku.

Ile trwa proces uzgodnienia  posadowienia małej architektury fundamentowanej w miejscu publicznym?

  • wykonanie projektu koncepcyjnego – do uzgodnienia z inwestorem
  • uzyskanie warunków zabudowy (WZ / ULICP) – procedura trwa min 65 dni od złożenia wstępnej koncepcji – dot. sytuacji, kiedy na danym terenie nie obowiązuje plan miejscowy
  • zamówienie map do celów projektowych – procedura trwa min 65 dni od złożenia dokumentów i zakończenia wykonywania pomiarów w terenie
  • wykonanie projektu budowlanego
  • uzyskanie niezbędnych uzgodnień – do 31 dni
  • dokonanie zgłoszenia – do 31 dni

Kiedy dany teren objęty jest ochroną konserwatorską procedury się wydłużają:

  • wykonanie projektu koncepcyjnego – do uzgodnienia z inwestorem
  • uzyskanie warunków zabudowy (WZ / ULICP) – procedura trwa min 65 dni od złożenia wstępnej koncepcji – dot. sytuacji, kiedy na danym terenie nie obowiązuje Plan Miejscowy
  • zamówienie map do celów projektowych – procedura trwa min 65 dni od złożenia dokumentów i zakończenia wykonywania pomiarów w terenie
  • wykonanie projektu budowlanego
  • uzyskanie niezbędnych uzgodnień – do 31 dni
  • uzyskania pozwolenia konserwatora – około 30 dni
  • uzyskanie pozwolenia na budowę – 65 dni

Co zyskujemy korzystając z urządzeń tymczasowych?

Dzięki wykorzystywaniu elementów tymczasowych w projekcie pomijamy wymóg przechodzenia wyżej opisanych procedur, a co z tym idzie – oszczędzamy nasz czas. Obecnie, na rynku istnieje wiele urządzeń, które nie wymagają fundamentowania i są przeznaczone do przestrzeni publicznych. Firmy z małą architekturą oferują szereg elementów, które nie muszą być związane z gruntem. Są to obiekty nowoczesnej architektury posiadające ciekawy design, materiały i kolorystykę. Place zabaw są jednym z bardziej popularnych elementów przestrzeni miejskich. Tu sprawa nieco się komplikuje, ze względu na dużą ilość ograniczających projektantów przepisów, w tym przepisów bezpieczeństwa. Mimo to,  istnieje kilka firm posiadających elementy zabawowe gotowe do postawienia w terenie. Nie są to oczywiście znacznych rozmiarów zestawy zabawowe służące do wspinania się czy huśtania, ale elementy bardziej statyczne. W ofercie tymczasowych placów zabaw znajdują się jednak nie tylko piaskownice i domki do zabawy ale także mniejsze elementy do wspinaczki, mostki czy zabawki edukacyjne.

Kreowanie przestrzeni z obiektów tymczasowych pozwala także na ograniczenie kosztów ewentualnych zmian – jeśli inwestor zdecyduje się po jakimś czasie na zmianę wyglądu sojej przestrzeni – nie ma większego problemu. Przestrzenie tymczasowe charakteryzuje więc dynamiczność, poszczególne obiekty mogą zostać przestawiane, zestawiane na nowo, uzupełniane o inne elementy – możliwości jest wiele. Łatwość zmieniania przestrzeni  zależy  głównie od parametrów danego elementu, a najbardziej – jego wagi. Dostępne obiekty małej architektury są bowiem zabezpieczane  przed kradzieżą i dewastacją w postaci zastosowania dodatkowych obciążeń uniemożliwiających ich zabranie czy przewrócenie.

Wysoka popularność obiektów tymczasowych  wśród architektów i inwestorów powoduje wzrost ich ilości i coraz lepszą jakość.