Żywopłot liściasty lub iglasty, jest jednym z najczęściej stosowanych elementów ogrodowych. W ogrodach pełni on wiele różnych funkcji – wydziela przestrzeń, izoluje, podkreśla miejsca warte uwagi. Co więcej, na przestrzeni wieków w różnych formach pojawia się on zarówno w ogrodach historycznych, nowoczesnych, formalnych i swobodnych. Jest to więc element uniwersalny, który możemy łatwo dopasować do naszej ulubionej stylistyki oraz praktycznie każdej przestrzeni. Jak wiadomo, żywopłoty dzielimy na zimozielone oraz niezimozielone. Wśród nich mamy z kolei żywopłoty iglaste i liściaste. Dzisiejszy wpis poświęcimy żywopłotom liściastym, które mogą być zarówno zimozielone lub zrzucające liście, ale także swobodne lub formowane. Jeśli jednak bardziej interesują was żywopłoty iglaste zapraszamy TU.
Liściasty żywopłot – a może zimozielony?
Zimozielone żywopłoty od zawsze cieszą się największą popularnością. Powód jest prosty – zapewniają całoroczną, zieloną ścianę (lub zielony element) w ogrodzie. Doceniane są zwłaszcza w naszej szerokości geograficznej, gdzie w okresie od późnej jesieni do wczesnej wiosny bywa ponuro i to właśnie rośliny zimozielone cieszą nasze oko w ogrodach. Mimo, że to rośliny iglaste bardziej kojarzą się z zimozielonymi, wśród roślin liściastych również znajdziemy gatunki idealnie spełniające rolę żywopłotów.
Ostrokrzew
Jest to piękna roślina żywopłotowa o charakterystycznych grubych, błyszczących liściach, która przy odpowiednim cięciu potrafi stworzyć ciemnozieloną, gęstą ścianę. Atrakcyjnym elementem ostrokrzewu są też charakterystyczne czerwone kuleczki. Żywopłot ten sprawdza się najlepiej jako formowany, ponieważ jego swobodna forma posiada nieciekawy pokrój. Ostrokrzew posiada też wiele odmian o różnych kolorach liści. Standardowo osiąga on 3m wysokości po 10 latach.
Laurowiśnia
Roślina coraz bardziej popularna w Polsce i coraz chętniej wykorzystywana na żywopłoty. My zalecamy stosować ją w cieplejszych rejonach Polski – laurowiśnia ma tendencję do przemarzania. Jeśli więc mieszkasz np. w górach, nie wybieraj laurowiśni. Warto wspomnieć, że laurowiśnia wymaga dość wilgotnej gleby. Poza tym, roślina ma wiele zalet: doskonale znosi cięcie i ma stosunkowo duży roczny przyrost – standardowo może osiągnąć wysokość do 3-4m.
Rododendron
Jest to atrakcyjny krzew o swobodnym pokroju, którego wysokość waha się kilkudziesięciu centymetrów do egzemplarzy sięgających nawet 20m. Najbardziej popularne odmiany osiągają jednak wymiary od 1m do ok 5m. Rośliny te najlepiej czują się na cienistych stanowiskach o umiarkowanie wilgotnej glebie. Ich charakterystyczną cechą są kwiaty, które niezmiennie zachwycają, mimo że pojawiają się na krótki okres czasu. Roślinę stosujemy jako żywopłot swobodny.
Bukszpan
To chyba jedna z najbardziej znanych roślin żywopłotowych, chętnie stosowana w ogrodach nowoczesnych jak i historycznych. Jej popularność w ostatnich latach w polskich ogrodach nieco spadła ze względu na atakującą ją ćmę, która jest bardzo trudna do zwalczenia. Z naszych obserwacji wynika jednak, że już niedługo możemy się spodziewać jego powrotu. Bukszpan najczęściej stosujemy na niskie żywopłoty formowane choć może dorosnąć do 3m.
Jakie gatunki na żywopłot niezimozielony?
Grab pospolity
Szlachetna roślina żywopłotowa, dająca wiele możliwości aranżacji ogrodu. Odpowiednio prowadzony, grab może stanowić piękną formowaną ścianę zieleni. Zaletą rośliny są liście, które utrzymują się bardzo długo. W związku z tym, że roślina zrzuca większość liści na wiosnę, zimą możemy cieszyć się ich zaschniętą rudawo-brązową formą, która dodatkowo nas osłoni. Żywopłot z grabu osiągać może wysokość od 50cm do 4m.
Buk zwyczajny
Jest nieco podobny do grabu, główna różnica polega na nieco innych warunkach jakie wymaga od stanowiska. Buk jest nieco bardziej wrażliwy, jednak dla uzyskania najpiękniejszego efektu jesienią i zimą wybieramy buka. Jego liście pięknie się przebarwiają a zimą cieszą żywszym od graba kolorem. Tak jak grab wymaga odpowiedniego cięcia, stosowany jest jako żywopłot formowany. Osiąga też wysokość 1-4m.
Irga błyszcząca
Chociaż irgi kojarzymy głównie z roślinami okrywowymi, jest wśród nich gatunek świetnie sprawdzający się na żywopłot. Irga posiada duże, atrakcyjne liście, które na jesień przebarwią się na czerwono. Takie przebarwienie stanowi dodatkową zaletę żywopłotu. Krzew nadaje się głównie na żywopłoty formowane. Najczęściej stosujemy ją na pasy wysokości ok 1m choć potrafi dorosnąć do 2-3m wysokości.
Powyżej przedstawiliśmy nasze ulubione gatunki na żywopłot liściasty zrzucający liście na zimę. Gatunków, które możecie wykorzystać jako żywopłot jest jednak więcej są to np. ligustr pospolity, porzeczka alpejska czy dereń biały. Wszystkie trzy nadają się na żywopłoty formowane. Dodatkowo, dereń jest świetna rośliną na żywopłot liściasty swobodny. Inne rośliny na swobodne żywopłoty liściaste to róże, jaśminowce, lilaki czy hortensje.
Formowany ?
Żywopłot liściasty może z powodzeniem być wprowadzony do przestrzeni jako silnie zdefiniowany element w postaci ciętej i formowanej. Wbrew pozorom takie rozwiązanie nie jest stosowane jedynie w ogrodach historycznych, ale świetnie wygląda także w aranżacjach ogrodów nowoczesnych – zarówno minimalistycznych jak i tych bogatszych, naturalistycznych i przepełnionych kolorami. W ogrodach minimalistycznych taki żywopłot może być wprowadzony jako forma sama w sobie – główny element kompozycji w postaci chociażby pasów różnej wysokości. Formę ciętego żywopłotu w przestrzeniach naturalistycznych możemy wprowadzić dla uzyskania kontrastu np. stonowanego koloru czy faktury poprzez posadzenie go pomiędzy kompozycjami kolorowych, miękkich traw i kwiatów.
… czy swobodny?
Innym rodzajem żywopłotów liściastych są żywopłoty swobodne, których nie tniemy dla uzyskania geometrycznej formy. Takie żywopłoty sprawdzają się zwłaszcza w ogrodach swobodnych, angielskich ale też pojawiają się w nowoczesnych, stonowanych kompozycjach czy założeniach historycznych. Są to często gatunki ozdobne z liści, o atrakcyjnym długim okresie kwitnienia. W kompozycjach angielskich są to pasy kwitnących krzewów takich jak hortensje, jaśminowce czy rododendrony. W ogrodach minimalistycznych mogą być to pojedyncze pasy kwitnących hortensji czy derenia. W ogrodach historycznych często z kolei spotkamy rododendrony i róże. Żywopłoty swobodne pełną funkcje ozdobne często wprowadzając element zmieniający się w trakcie sezonu.
Pasy żywopłotów z trawy ozdobnej i irgi błyszczącej – element ozdobny.
Funkcje żywopłotu
Jest wiele roli jaka może pełnić żywopłot – obojętne czy jest zimozielony, zrzucający liście, swobodny czy formowany. Najbardziej popularnym sposobem wykorzystania żywopłotu jest posadzenie go wzdłuż ogrodzenia w celu osłonięcia wnętrza. Zwłaszcza zimozielony, świetnie sprawdza się więc jako element osłaniający nieciekawe miejsca na zewnątrz działki ale tez w ogrodzie. Może np. osłaniać miejsce gospodarcze ogrodu z np. kompostownikiem i donicami na zioła i warzywa, które nie zawsze wyglądają atrakcyjnie. Poza osłanianiem, może pełnić funkcję odwrotną – podkreślać różne miejsca w ogrodzie np. rabaty przy budynku. Może służyć także wydzielaniu poszczególnych wnętrz ogrodu np. część bardziej ozdobną z rabatami od swobodnych układów o charakterze parkowym. Dodatkowo, żywopłot świetnie sprawdzi się jako element kontrastujący. Taką rolę pełnić może sam żywopłot formowany lub połączenie żywopłotu formowanego ze swobodnym. Tak jak pisaliśmy wcześniej, żywopłot może być także głównym elementem ogrodu, najbardziej reprezentacyjnym punktem. Możliwości jest wiele i zależą one jedynie od wizji projektanta.
Jeśli nie krzewy to co możecie wybrać?
Alternatywą dla żywopłotów z krzewów są trawy ozdobne. Aktualnie, dzięki dość dużej modzie na trawy, jest dostępnych wiele ciekawych gatunków i ich odmian. Takie żywopłoty wyglądają dobrze zarówno przed jak i w trakcie kwitnięcia traw. Trawą na żywopłot, która ma architektoniczną, wyprostowaną formę jest trzcinnik ostrokwiatowy. Świetnie sprawdzają się także prosa rózgowate i miskanty. Zobaczcie jak w jednym z zaprojektowanych przez nas ogrodów prezentuje się miskant.
